Szpinak - supergwiazda wśród warzyw

Szpinak - supergwiazda wśród warzyw fot. EvolvingScenes

Szpinak wykazuje niezwykłe właściwości pro-zdrowotne, a to za sprawą związków w nim obecnych. Są to: karotenoidy (luteina, zeaksantyna, beta-karoten), przeciwutleniacze (glutation, kwas alfa-liponowy, witamina E, witamina C), witamina K, witaminy z grupy B (B6, tiamina, ryboflawina, foliany), koenzym Q10, wapń, żelazo, magnez, cynk, mangan, polifenole, chlorofil, kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, betaina.

Patrząc na tak długą listę składników odżywczych trudno się dziwić, że szpinak znajduje się na szczycie najzdrowszych warzyw. Szpinak, dzięki zawartości karotenoidów wzmacnia wzrok, chroni przed różnymi jego chorobami, szkodliwym działaniem promieni UV. Luteina i zeaksantyna zapobiega degeneracji plamki żółtej w oku. Filiżanka gotowanego szpinaku dostarcza aż 20,4 mg luteiny, znacznie więcej niż jarmuż czy brokuły. Karotenoidy w szpinaku działają również korzystnie na układ krążenia. Chronią naczynia przed uszkodzeniem, obniżają ciśnienie, w czym pomagają im również potas, magnez, foliany, polifenole. Foliany usuwają z układu krążenia niebezpieczną homocysteinę, który przyczynia się do zawałów serca i udaru mózgu. Witamina C i beta-karoten, obficie występujące w szpinaku, chronią naczynia przed cholesterolem. Antyoksydanty, występujące w dużych ilościach w szpinaku pobudzają układ odpornościowy, bioaktywne fitoskładniki działają silnie przeciwnowotworowo, glutation chroni DNA przed niebezpiecznymi zmianami, uczestniczy w procesie detoksykacji organizmu, pomaga leczyć chroniczne zapalenia, kwas alfa-liponowy unieszkodliwia wolne rodniki.

Porównując właściwości zdrowotne szpinaku z innymi liściastymi warzywami zielonymi, należy podkreślić, że jest on dominujący w doborowym towarzystwie jarmużu, sałaty rzymskiej, sałaty lodowej czy brokułów. Badania dowodzą, że szpinak warto spożywać zarówno ugotowany jak i w formie surówki. Obróbka cieplna uwalnia karotenoidy i powoduje lepsze wchłanianie luteiny, natomiast niestety powoduje stratę witaminy C i folianów. Dlatego szpinak powinien być spożywany również na surowo. Świeże liście szpinaku mogą być przechowywane w lodówce ok. 3-4 dni. Po wyjęciu z lodówki należy je dokładnie umyć, wielokrotnie płucząc w wodzie, aby oczyścić liście z piasku. Do potraw ze szpinaku warto dodać oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia, aby ułatwić wchłanianie związków zawartych w warzywie. Ugotowany szpinak skrapiamy cytryną i dodajemy starty parmezan lub ucieramy go na piure, dodajemy orzechy, migdały, czosnek, oliwę z oliwek. Surowe liście szpinaku polewamy oliwą z oliwek lub octem balsamicznym i posypujemy prażonymi ziarnami sezamu, liście wykorzystujemy także do sałatek, jajecznicy, omletu, makaronu.