Układ mięśniowy

Układ mięśniowy fot. @ DigitalArtB - Depositphotos

UKŁAD MIĘŚNIOWY

Mięśnie zbudowane z włókien mięśniowych i tkanki łącznej tworzą czynny aparat ruchu, z kośćmi połączone są za pomocą przyczepów. Skurcze mięśni powodują ruch poszczególnych części ciała, a także spełniają różne funkcje życiowe jak np. oddychanie, trawienie itp. Informacja o wykonaniu skurczu dociera do mięśni z mózgu. W mięśniach znajduje się specjalne białko zwane aktomiozyną, które zamienia energię chemiczną powstałą z utleniania pokarmu na energię mechaniczną i ciepło. Siła skurczu mięśni zależy od ilości włókien mięśniowych, unerwienia, ukrwienia.

Ruch wykonujemy dzięki skurczom mięśni, może być mimowolny czyli zachodzący bez naszej świadomości lub dowolny – wywoływany przez bodźce dochodzące z kory mózgu. I tak niezależnie od naszej woli kurczą się mięśnie gładkie wewnątrz organizmu, np. mięśnie przewodu pokarmowego, układu krwionośnego, wydalniczego, oddechowego, natomiast od naszej woli zależne są ruchy mięśni szkieletowych, decydujących o ruchach kończyn górnych i dolnych tułowia. Mięsień szkieletowy zbudowany jest z równolegle ułożonych włókien mięśniowych, tworzących brzusiec, po obu jego końcach znajdują się niekurczliwe ścięgna. Brzusiec kurcząc się pociąga ścięgna, a te z kolei kości, do których są przymocowane.
Ze względu na ilość brzuśców wyróżniamy mięśnie dwugłowe, trójgłowe i czworogłowe.

Ze względu na funkcje, jakie pełnią mięśnie w organizmie wyróżniamy:

• mięśnie głowy – odpowiadające za mimikę twarzy, mruganie oczami, poruszanie żuchwy i języka,
• mięśnie szyi – powodują, że można poruszać głową, obracać nią i pochylać,
• mięśnie grzbietowe decydują o ruchach ramion, łopatek, żeber, odgrywają zasadniczą rolę w utrzymaniu pionowej postawy ciała,
• mięśnie klatki piersiowej – najważniejsze z nich to przepona i mięśnie międzyżebrowe, uczestniczą w procesie oddychania oraz poruszania rękami,
• mięśnie brzucha – pracują podczas oddychania, pomagają zachować pionową postawę ciała, kurcząc się, wzmagają ciśnienie w jamie brzusznej i pomagają w wydalaniu moczu i kału,
• mięśnie kończyny górnej – umożliwiają obracanie ramieniem, zginanie i prostowanie kończyny oraz umożliwiają ruchy nadgarstka i ręki,
• mięśnie kończyny dolnej – to mięśnie obręczy, mięśnie uda, podudzia i stopy, zginają i prostują kończynę, poruszają stopą.

Mięśnie potrzebują do pracy duże ilości tlenu. Zapas energii w włóknie mięśniowym wystarcza na ok. 20 sek. pracy mięśnia. Po tym czasie krew i glukoza muszą dostarczyć nową porcję tlenu, w przeciwnym razie, z powodu braku tlenu w mięśniach zaczną się gromadzić szkodliwe produkty przemiany materii – tzw. kwas mlekowy. Mięśnie, odpoczywając, usuwają te szkodliwe substancje, dlatego zdecydowanie bardziej korzystne jest robienie częstych i krótkich przerw podczas wysiłku fizycznego, niż rzadszych i dłuższych,