Wywiady
dr n.med. Michał Chudzik
Zdrowie
Zdrowie w poście zapisane
Żywność
Eko-żywność
Żywienie
To będą pyszne i zdrowe święta!
Przepisy kulinarne
Przysmaki z warzyw
Czy wiesz że
Barszcz czerwony
Poradniki
Zdrowe i naturalne
Układ hormonalny
UKŁAD HORMONALNY (WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO)
Układ hormonalny człowieka, nazywany inaczej dokrewnym, tworzą gruczoły dokrewne, wydzielające do krwi specjalne substancje chemiczne, zwane hormonami. Regulują one czynnościami różnych tkanek i narządów i wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Hormony to związki chemiczne wydzielane przez gruczoły dokrewne do krwioobiegu i dalej do komórek i regulujące czynności wszystkich narządów. Ze względu na skład chemiczny, wyróżniamy hormony aminokwasowe (np. hormony tarczycy), hormony steroidowe (np. hormony kory nadnerczy i gruczołów płciowych), hormony peptydowe (np. hormony podwzgórza, przysadki, trzustki, przewodu pokarmowego oraz ikozanoidy (np. prostacylina). Nawet niewielkie zaburzenia w poziomie hormonów we krwi powodują zakłócenia w funkcjonowaniu organizmu. Wydzielanie hormonów może być pobudzane lub hamowane przez inne hormony czy przez układ nerwowy. Uszkodzenie wątroby czy nerek, które wydalają hormony , może prowadzić do nagromadzenia w organizmie zbyt dużej ilości hormonów.
| Gruczoł dokrewny | Hormon | Funkcje hormonu |
| Przysadka mózgowa | hormon wzrostu | Pełni bardzo ważną rolę w procesach przemiany materii, a głównie przemianie białek, odpowiada za wzrost i rozwój organizmu |
| hormony tropowe | Regulują pracę innych gruczołów dokrewnych – kora nadnerczy, tarczyca, jądra i jajniki | |
| prolaktyna | Hormon laktacyjny, odpowiada za wzrost gruczołu mlekowego i wydzielanie mleka | |
| Podwzgórze | wazopresyna | Wpływa na gospodarkę wodną organizmu przez regulację wydalania moczu |
| oksytocyna | Wywołuje skurcze porodowe macicy, a w okresie laktacji wzmaga wydzielanie mleka | |
| Tarczyca | tyroksyna | Reguluje procesy przemiany materii |
| trójjodotyronina | Podobnie jak tyroksyna reguluje prędkość, z jaką komórka tworzy pokarm i przekształca energię w spoczynku. | |
| kalcytonina | Wpływa na równowagę gospodarki wapniowej | |
| Przytarczyce | parathormon | Reguluje stężenie wapnia we krwi oraz w płynach ustrojowych |
| Nadnercza: Rdzeń nadnerczy
Kora nadnerczy | adrenalina i noradrenalina | Podnoszą ciśnienie krwi, przyspieszają pracę serca, wzmagają jego kurczliwość, obkurczają drobne tętniczki, zabezpieczając organizm przed gwałtownym obniżeniem ciśnienia, zwiększają stężenie glukozy we krwi. |
| hydrokortyzon | Działa przeciwzapalnie i przeciwalergicznie | |
| kortyzol | Reguluje przemiany cukrów w organizmie | |
| aldosteron | Odpowiada za gospodarkę wodno-elektrolitową, | |
| Trzustka | insulina | Zmniejsza poziom glukozy we krwi, zwiększa transport glukozy i aminokwasów do komórek, w wątrobie zwiększa syntezę glikogenu z glukozy, zwiększa syntezę tłuszczów. |
| glukagon | Uwalnia glukozę z wątroby do krwi, w ten sposób podnosząc jej poziom we krwi. | |
| Jajniki | estrogeny | Są odpowiedzialne za powstanie żeńskich cech płciowych. |
| Jądra | testosteron | Odpowiada za powstanie męskich cech płciowych. |