Układ krążenia

Układ krążenia fot. @ Eraxion - Depositphotos

UKŁAD KRĄŻENIA  to zamknięty system naczyń krwionośnych, którymi płynie krew pompowana przez serce. Krew ta rozprowadza do tkanek tlen, hormony i substancje odżywcze. Jednocześnie transportuje produkty przemiany materii do narządów wydalniczych. Naczynia krwionośne dzielimy na tętnice, które odprowadzają krew z serca i żyły, które doprowadzają ją do serca. Tętnice połączone są z żyłami poprzez sieć drobnych naczyń włosowatych.

SERCE – znajduje się w śródpiersiu, blisko płuc, ma kształt spłaszczonego stożka, u dorosłego człowieka waży ok. 300 g. Serce otacza błona surowicza, tzw. worek osierdziowy. Ściana serca zbudowana jest z warstwy wewnętrznej – wsierdzia, warstwy środkowej – śródsierdzia, warstwy zewnętrznej – nadsierdzia. Wnętrze serca składa się z części przedsionkowej (lewy i prawy przedsionek) i części komorowej (lewa i prawa komora). Między lewym i prawym przedsionkiem znajduje się przegroda międzyprzedsionkowa, a między lewą i prawą komorą jest przegroda międzykomorowa. Przez prawy przedsionek  do prawej komory przepływa krew „zużyta”, uboga w tlen, a do lewego przedsionka i lewej komory dociera krew z płuc bogata w tlen. Cztery zastawki serca umożliwiają jednokierunkowy przepływ krwi. W skład mięśnia sercowego wchodzi również tkanka bodźcoprzewodząca, która samoistnie wytwarza i przewodzi impulsy elektryczne, pobudzające mięsień serca do wykonywania rytmicznych skurczów. Największą częścią układu bodźcoprzewodzącego jest węzeł zatokowo-przedsionkowy, znajdujący się w prawym przedsionku, który kieruje pracą serca. Przedsionki napełniają się krwią – prawy przedsionek krwią z dwutlenkiem węgla, która spływa z organizmu do serca, lewy przedsionek napełnia się krwią bogatą w tlen, która spływa z płuc. Następnie przedsionki kurczą się, a zastawki otwierają się i krew przepływa do komór serca, wówczas zastawki, znajdujące się między pryedsionkami i komorami, zamykają się. Otwierają się wtedy zastawki aorty i tętnicy płucnej, a krew bogata w dwutlenek węgla z prawej komory serca pompowana jest do płuc, krew bogata w tlen z lewej komory serca transportowana jest do wszystkich komórek organizmu. Serce posiada własną sieć naczyń wieńcowych, poprzez które jest odżywiane.

KRĄŻENIE MAŁE – czyli krążenie płucne zaczyna się w prawej komorze. Wychodzi stąd tętnica płucna, która doprowadza odtlenioną krew do płuc. W płucach, a dokładnie w pęcherzykach płucnych, dochodzi do wymiany gazowej. Krew pobiera z pęcherzyków tlen i wydala do nich przyniesiony z tkanek dwutlenek węgla, a następnie płynie do prawego przedsionka, tutaj kończy się krążenie małe, a zaczyna duże.

KRĄŻENIE DUŻE – rozpoczyna się w lewej komorze serca, skąd wychodzi aorta. Rozchodzi się ona na naczynia wieńcowe, które zaopatrują serce w składniki odżywcze. W dalszych partiach organizmu aorta również rozgałęzia się na mniejsze naczynia, poprzez które dociera do wszystkich tkanek organizmu, zasilając je w witaminy, hormony i tlen i zabierając ze sobą dwutlenek węgla i inne produkty przemiany materii. Odtleniona krew wraca żyłami do serca – do prawego przedsionka i stąd do prawej komory. W tym miejscu zaczyna się krążenie małe.