Udary

Udary fot. Autor nieznany wwwsxchu

Udar cieplny lub słoneczny – inaczej nazywany porażeniem cieplnym spowodowany jest przegrzaniem organizmu. Szczególnym jego rodzajem jest udar słoneczny, spowodowany silnym nasłonecznieniem. Z udarem mamy do czynienia podczas utrudnionego lub niemożliwego oddania nadmiaru ciepła z organizmu, np. w przypadku zbyt intensywnego plażowania, kąpieli w zbyt gorącej wodzie lub przebywania w gorącym wilgotnym powietrzu.

Udar cieplny (słoneczny) może wystąpić z różnych przyczyn:

• gorące, parne dni,
• podczas dużego nasłonecznienia (zwłaszcza nieosłonięta głowa),
• podczas pracy w gorącym i wilgotnym powietrzu,
• w czasie gorących kąpieli wodnych i parowych,
• podczas prac polowych,
• podczas długiego marszu, gier, zabaw lub długiego plażowania w czasie upałów.

Wystąpieniu udaru cieplnego sprzyja też niestosowne ubranie, zbyt ciepłe, albo nieprzewiewne oraz brak wody do picia.

Podczas porażenia cieplnego skóra twarzy reaguje różnie: w przypadkach lżejszych jest zaczerwieniona, w ciężkich blada. Występują też obfite poty, chory odczuwa też nudności i ogólne osłabienie, chód jest niepewny, mowa bywa niewyraźna, przed oczami pojawiają się mroczki.

W przypadku udaru cieplnego wskutek nasłonecznienia mogą dodatkowo występować silne bóle i zawroty głowy, gorączka, dreszcze, przyspieszenie tętna, a także suchość skóry, zwiotczenie mięśni, nudności, wymioty, a także często zaczerwienienie, aż do wystąpienia  oparzenia I stopnia, rzadziej II stopnia.

Ogólne zasady postępowania podczas udaru wyglądają podobnie jak przy omdleniach a więc:

• chorego przytomnego odprowadzić, a nieprzytomnego wynieść do chłodnego, zacienionego i przewiewnego miejsca,
• zapewnić dostęp do chłodnego powietrza,
• przy znacznym osłabieniu chorego, ułożyć go w miejscu chłodnym i przewiewnym, gdy twarz jest zaczerwieniona w pozycji półsiedzącej, natomiast gdy twarz jest blada, głowa musi się znajdować niżej od tułowia.

 Przytomnym podawać:

• dużo płynów, często, ale w małych ilościach,
• chłodną kawę lub herbatę,
• koniecznie trzeba podać choremu 20 do 30  kropli nasercowych po czym wezwać lekarza, a w razie potrzeby zastosować sztuczne oddychanie, aż do przyjazdu lekarza.

 Zapobieganie udarowi:

• w dni upalne nosić lekkie i przewiewne ubranie,
• wentylować pomieszczenia,
• pracodawca powinien zaopatrzyć pracowników w wodę mineralną,
• koniecznie trzeba nosić nakrycie głowy.