Lęk to silna reakcja emocjonalna na sytuacje trudne – te rzeczywiste lub wyimaginowane. Przejściowe uczucie lęku, będące reakcją na niebezpieczeństwo, jest czymś naturalnym. Jednak, kiedy lęk pojawia się prawie we wszystkich sytuacjach, związanych z niepewnością i stresem lub kiedy jest związany z jakimkolwiek racjonalnym wytłumaczeniem należy przedsięwziąć działanie, zapobiegające poważnym schorzeniom psychicznym. Okres dojrzewania, związany z silnym rozwojem fizycznym i emocjonalnym, sprzyja powstawaniu lęków. Młody człowiek jest zazwyczaj przewrażliwiony na swoim punkcie. Dostrzega w sobie mnóstwo wad. Najmniejsza niedoskonałość urasta do ogromnych rozmiarów. Jest przy tym bardzo drażliwy, nie znosi krytyki, łatwo go zranić. Jest rozchwiany emocjonalnie. Z jednej strony uważa się za dorosłego i chciałby być tak traktowany. Z drugiej strony czuje się dzieckiem i pragnie, by dorośli się nim opiekowali i o niego troszczyli. Należy zwrócić szczególną uwagę na następujące objawy, występujące u dziecka:
W jaki sposób możemy pomóc dziecku cierpiącemu na lęki?
Przede wszystkim dziecku należy okazać zainteresowanie, czułość i troskliwość. Dziecko powinno poczuć, że trudna sytuacja, w jakiej się znajduje, nie jest bagatelizowana przez dorosłych. Należy spędzać z dzieckiem jak najwięcej czasu, okazać mu swoja uwagę, rozmawiać, wspierać. Nastroje depresyjne i lęki u dzieci i młodzieży to poważny problem, którego nigdy nie wolno bagatelizować. Dorośli często są przekonani, że sami są w stanie pomóc dziecku. Tymczasem jest to zadanie bardzo trudne i odpowiedzialne, dlatego warto skorzystać z pomocy doświadczonego psychoterapeuty. Nie jest to oznaką naszej słabości, lecz mądrości i rozsądku. Poza tym współpraca z psychoterapeutą nie oznacza, że rodzice pozostają bierni i nie mają nic do zaoferowania swojemu dziecku. Nastolatek będący w nastroju depresyjnym nie ma ochoty na ruch, tymczasem aktywność rozładowuje napięcie, rozluźnia mięśnie, pobudza krążenie. Dorosły powinien zaangażować się w uprawianie sportu, zachęcając swoje dziecko do regularnych zajęć fizycznych. Odpowiednie są np. gra w piłkę, jazda na rowerze, pływanie, bieganie, gimnastyka. Poza uprawianiem sportu istnieją inne formy aktywności. Malowanie, rysowanie, rzeźbienie, haftowanie to świetne sposoby na wyciszenie organizmu i osiągnięcie równowagi psychicznej. Świetny rezultat terapeutyczny osiągany jest przez kontakt ze zwierzętami domowymi. Szczególnie przyjazne człowiekowi psy wspaniale oddziaływają na psychikę dziecka. Opieka nad psem wiąże się z wyjściem z nim na spacer, dbaniem o niego, zabawami na świeżym powietrzu. Z naturalnych metod leczenia polecić można akupresurę, która pobudza energię życiową organizmu. Lekarz może zalecić preparaty dziurawca, melisy lub waleriany. W przypadku leczenia dziurawcem należy unikać silnego promieniowania słonecznego, ponieważ może to wywołać alergie skórną. Ważną rolę odgrywają ćwiczenia oddechowe. Codziennie 10-minutowe ćwiczenia polegają na powolnym głębokim oddychaniu; wykonywaniu wdechu przez nos i wydechu ustami. Takie ćwiczenia skutecznie zapobiegają napadom lęku. Wykwalifikowany terapeuta, stosując metodę biofeedback uczy pacjenta właściwego reagowania na lęk i kontrolowania reakcji organizmu, jakimi są przyspieszony oddech, mocniejsze bicie serca, podwyższone ciśnienie krwi. Medytacje i wizualizacje uczą osoby depresyjne stawiać czoło sytuacjom lękowym. Nie sztuką jest unikać leków, lecz umieć właściwie na nie reagować. Wszystkie te metody w istotny sposób pomagają chorym w pokonywaniu swoich leków. Podstawą sukcesu jest ponad wszystko bliskość i czułość ze strony rodzica, który potrafi powiedzieć” Rozumiem twój problem, jestem z tobą i chcę ci pomóc”.