Witamina D3 pełni fundamentalną rolę w regulowaniu przemian wapnia i fosforu w organizmie. Może być pochodzenia endogennego - powstaje w skórze człowieka pod wpływem promieni ultrafioletowych. Jest jeszcze wówczas nieczynna, przemianom chemicznym ulega dopiero w wątrobie, następnie w nerkach. Może być również pochodzenia egzogennego - dostarczana jest bowiem z pokarmami. Pod wpływem działania kwasów żółciowych wchłaniana jest z układu pokarmowego. Ulega przemianom metabolicznym w wątrobie i nerkach i jako bardzo aktywny metabolit dostarczana jest przez krew na narządów wewnętrznych. Witamina D3 wpływa na wchłanianie wapnia i fosforu z układu pokarmowego oraz mineralizację kości.
Niedobór witaminy D3 u małych dzieci
Największe zapotrzebowanie na witaminę D3 istnieje w okresie wzrostu. Jej niedobór w okresie od 3 miesiąca do 2 roku życia powoduje u dzieci krzywicę. Już w okresie noworodkowym można stwierdzić niski poziom witaminy D3 z powodu jej niedoboru u matki w okresie ciąży. W klimacie, w którym żyjemy, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym dawka prowitaminy powstająca w skórze pod wpływem promieni słonecznych jest zwykle niewielka. Ponadto pokarm, które otrzymuje niemowlę jest najczęściej ubogi w witaminę D3. Do tego dochodzą infekcje i zakażenia, które sprzyjają niedoborom tej witaminy. Konsekwencje mogą być bardzo poważne. Może bowiem dojść do zaburzeń uwapnienia kości, zwłaszcza kości czaszki i kości długich.
Objawy krzywicy:
Czy krzywicę można leczyć?
Leczenie krzywicy u dzieci polega na podawaniu witaminy D w dawkach przewlekłych przez 6-8 tygodni lub jednorazowo dawkę uderzeniową. Pierwszym znakiem postępu w leczeniu krzywicy jest twardnienie kości potylicy. Zdarza się, że może dojść do samoistnego wyleczenia krzywicy poprzez częste wychodzenie z dzieckiem na słońce oraz dbanie o właściwą dietę. Zaleca się jednak stosowanie odpowiednich preparatów witaminy D3 od 3 tygodnia życia do 2 roku życia. W okresie jesienno-zimowym witaminę D3 podajemy dzieciom do piątego roku życia.
Przyczyny niedoboru witaminy D u osób dorosłych
Stany niedoboru witaminy D u osób dorosłych spowodowane są najczęściej niedostateczną syntezą witaminy D w skórze, niedostateczną jej podażą z pokarmami, zaburzeniami trawienia lub wchłaniania pokarmów oraz hamowaniem aktywności metabolitów przez niektóre leki np. przeciwpadaczkowe. Spadek witaminy D w organizmie może być spowodowany również przez niektóre choroby np. białkomocz typu nerczycowego lub schyłkową niewydolność nerek.
Niedobór witaminy D3 u osób dorosłych wywołuje osteoporozę czyli ubytek kości, rozmiękanie kości spowodowane niedostateczną ich mineralizacją, złamania, skrzywienia, bóle kostne i mięśniowe, osłabienie mięśni, zaburzenia układu nerwowego, spadek odporności, choroby autoimmunologiczne.
Dlaczego witamina D3 jest tak ważna dla naszego organizmu?
Dobowe zapotrzebowanie na witaminę D według Instytutu Żywności i Żywienia
Źródła pokarmowe witaminy D: ryby (np. węgorz, łosoś, tuńczyk dorsz, śledź, sardynki, makrela), tran, wątroba, żółtko jaj, ser żółty.