Kminek zwyczajny

Kminek zwyczajny fot. wikipedia

Kminek zwyczajny (carus carvi L.) określany jest również jako kmin pospolity, kmin polny, kminek lekarski, hanyż, karolek. Znany był w pradawnych czasach: w starożytnym Egipcie i krajach arabskich. Do Anglii przywieziony przez rzymskich legionistów. Obecnie występuje w Europie Środkowej i Północnej, swoim zasięgiem obejmuje północną Hiszpanię i Włochy, północny Iran, Syberię aż po Himalaje. W Polsce rośnie pospolicie w stanie dzikim, na łąkach, pastwiskach, przy drogach. Jest również uprawiany.

Kminek zwyczajny należy do rodziny selerowatych. Jest rośliną dwuletnią. Na szczycie rozgałęzionej łodygi znajdują się kwiatostany – złożone baldachy. Kwiaty są koloru białego, pięciopłatkowe. Czas kwitnienia: maj – czerwiec, owoce dojrzewają w pierwszej połowie lipca. Wymagania glebowe są dosyć wysokie; gleba musi być żyzna, ciepła, wilgotna, zasobna w wapń. Do zbioru nadają się owoce z górnych, najwcześniej dojrzewających baldachimów, zmieniających kolor z zielonego na brązowy. Dojrzałe owoce łatwo opadają, dlatego nie można przegapić czasu zbioru. Ścinamy całe baldachy i wieszamy w przewiewnym, zacienionym miejscu. Gdy owoce wyschną, wykruszamy je z owocostanu i przechowujemy w szczelnych pojemnikach.

Owoce kminku zawierają od 2 do 7% olejku eterycznego, w skład którego wchodzą: karwon, limonen, karneol, dihydrokarwon, flawonoidy, kwasy organiczne, kumaryny, woski, garbniki, żywice, cukry, związki białkowe, witamina A i D. Olejek zawarty w owocach kminku działa rozkurczająco na mięśnie gładkie jelit i przewodów żółciowych. Ma właściwości wiatropędne, przeciwdziała wzdęciom, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Kminek wykazuje dobroczynne działanie na układ trawienny, leczy bóle brzucha, lekkie zaparcia, ułatwia odbijanie po spożyciu posiłku. Olejek kminkowy ma również zastosowanie zewnętrzne do leczenia zakażeń wywołanych przez bakterie i grzyby. Owoce kminku polecane są astmatykom, ponieważ rozkurczają mięśniówkę oskrzeli. Wskazane dla matek karmiących. Zawarte w herbatce kminkowej substancje czynne dostają się wraz z mlekiem do organizmu dziecka, działając leczniczo na jego układ pokarmowy.

Przepis na herbatkę kminkową: 1 łyżkę owoców kminku miksujemy i zalewamy szklanką wrzącej wody. Pozostawiamy na ok. 20 minut po przykryciem. Odcedzamy i dodajemy niewielka ilość naturalnego miodu. Pijemy w ciągu dnia po 1 łyżeczce syropu po jedzeniu jako środek wiatropędny. Kminek jest również bardzo popularną przyprawą, stosowaną w produktach mięsnych, pieczywie, serach, sosach i prztworach.