Zespół Sjögrena czyli przewlekłe zapalenie gruczołów łzowych i ślinianek

Zespół Sjögrena czyli przewlekłe zapalenie gruczołów łzowych i ślinianek fot. Marta Carrassi pixabay

Objawy choroby są bardzo przykre: wysychanie powierzchni gałek ocznych powoduje pieczenie lub uczucie obecności ciała obcego pod powieką. Upośledzone wydzielanie śliny prowadzi do wysychania  błony śluzowej jamy ustnej, co utrudnia trawienie pokarmu i przełykanie. Ślinianki przyuszne są powiększone, obrzmiałe, występuje zapalenie stawów i zapalenie rogówki.

Przyczyny postaci pierwotnej nie są do tej pory rozpoznane. Możemy mówić jedynie o przyczynach wtórnych; są to choroby tkanki łącznej np. reumatoidalne zapalenie stawów, wirusowe zapalenie wątroby typu C i pierwotna marskość żółciowa. Zespół Sjögrena pojawia się również u osób w podeszłym wieku, z wyniszczonym organizmem, z licznymi zmianami starczymi, cierpiących na stany zapalne lub nowotwory gruczołów ślinowych.

Diagnozowanie choroby

Podstawowym badaniem jest wykonanie morfologii krwi. Cechy charakterystyczne, potwierdzające chorobę to: podwyższone OB., anemia, małopłytkowość, leukopenia, zwiększone stężenie λ-globulin, przeciwciała przeciw SS-B - do 70%, przeciwciała przeciw SS-A – do 70%. Inne badania diagnostyczne:

• Badanie okulistyczne rogówki oka (choroba Sjögrena wiąże się często z zapaleniem rogówki),
• Wykonanie tzw. próby Schirmera, czyli nałożenie paska bibuły na dolną powiekę w celu oceny poziomu wydzielania łez,
• Biopsja gruczołów ślinowych.

Leczenie choroby Sjögrena

Jest to leczenie objawowe. Stosuje się krople do oczu, sztuczne łzy, zaleca się picie dużej ilości płynów do ok. 2 litrów dziennie, żucie gumy w celu pobudzenia gruczołów ślinowych do produkcji śliny. Istnieją również leki np. bromheksyna, pobudzające wydzielanie łez i śliny.

Należy pamiętać, że Zespół Sjögrena może powodować powikłania np. owrzodzenia rogówki, objawy neurologiczne, rozwój chłoniaka złośliwego (rzadko). Choroba występuje dziewięć razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Jest to druga co do częstości występowania choroba reumatoidalna po reumatoidalnym zapaleniu stawów.