Wrzody budzą się na wiosnę

Wrzody budzą się na wiosnę fot. Ed Uthman

Wrzód to ubytek błony śluzowej tzw. niszy wrzodowej, pojawiającej się najczęściej na krzywiźnie mniejszej żołądka lub w opuszce dwunastnicy. Owrzodzenie ma kształt owalny lub okrągły, a jego średnica wynosi od kilku do kilkunastu milimetrów. Najwięcej zachorowań na wrzody przypada od 20 do 50 roku życia. Wrzody występują zarówno u kobiet jak i mężczyzn, jednak wrzody dwunastnicywrzody dwunastnicy częściej pojawiają się u mężczyzn.

Przyczyny powstawania wrzodów

Podstawową przyczyną powstawania wrzodów jest zaburzenie równowagi między wydzielaniem kwasu solnego i enzymów a odpornością błony śluzowej. 95% wszystkich przypadków spowodowanych jest zakażeniem bakterią Helicobacter pylori, która podrażnia śluzówkę, osłabia ją, a kwas solny i enzymy trawienne przedostają się do ścianek żołądka, prowadząc do uszkodzenia. Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu wrzodów są: stres, nadmierny pośpiech, palenie papierosów, niewłaściwe odżywianie, nadużywanie alkoholu. Do powstawania wrzodów przyczyniają się również leki przeciwbólowe, zawierające kwas acetylosalicylowy, leki przeciwreumatyczne, nadciśnieniowe, przeciwuczuleniowe, przeciwgrzybiczne, antybiotyki. Ponadto wrzody żołądkawrzody żołądka i dwunastnicy występują u osób cierpiących na przewlekłe choroby układu oddechowego, marskość wątroby, choroby układu krążenia.

Objawy choroby wrzodowej

Głównym objawem choroby wrzodowej żołądka jest ból w nadbrzuszu, uczucie ucisku i pełności żołądka po spożyciu pokarmu. Nie zawsze ustępuje on po lekach alkalizujących. W przypadku choroby wrzodowej dwunastnicy ból ma charakter przeszywający, kłujący. Zlokalizowany jest między pępkiem i prawym łukiem żebrowym. Charakterystycznym objawem wrzodów dwunastnicy są bóle głodowe, występujące w nocy oraz 2-3 godz. po posiłku. Rzadsze objawy choroby wrzodowej to nudności, wymioty, brak apetytu i chudnięcie.

Rozpoznanie i leczenie

Rozpoznanie choroby wrzodowej polega przede wszystkim na wykonaniu gastroskopii, czyli oglądaniu żołądka przez wprowadzenie odpowiednich wzierników i pobieranie wycinków do oceny mikroskopowej. Przebieg choroby jest przewlekły i nawracający. W szczególności taki charakter mają wrzody dwunastnicy. Nie leczony wrzód może przebić się przez ścianę żołądka i wywołać krwawienie. Przedziurawienie czyli perforacja wrzodu dotyczy prawie wyłącznie owrzodzenia dwunastnicy. Objawia się ona nagłym silnym bólem w nadbrzuszu, który następnie rozlewa się na cały brzuch. Powłoki brzucha stają się bardzo twarde. Objawami krwotoku zarówno w przypadku choroby wrzodowej żołądka jak i dwunastnicy są: nagłe zasłabnięcie, bladość skóry, krwawe lub fusowate wymioty, smoliste stolce. Zarówno krwawienie jak i perforacja są groźne dla życia i wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej. Leczenie wrzodów może być farmakologiczne, a w rzadkich przypadkach operacyjne. W sytuacji zainfekowania bakterią Helicobacter pylori stosuje się kombinację leków hamujących pompę protonową (pomocne w neutralizacji silnej nadkwasoty) oraz odpowiednich antybiotyków (amoksycykina i klarytromycyna). Po takiej kuracji nawroty zdarzają się rzadko.

Działania własne w leczeniu wrzodów

- Rzucenie palenia

- Unikanie napojów alkoholowych

- Ograniczenie kawy, herbaty, ostrych przypraw

- Regularne spożywanie posiłków

- Odpowiedni dobór produktów spożywczych (produkty naturalne, jak najmniej przetworzone)

- Prowadzenie zdrowego stylu życia, unikanie napięć emocjonalnych i przewlekłego stresu.

Zioła pomocne w leczeniu wrzodów

Spośród ziół wspomagających leczenie wrzodów żołądka należy wymienić: liść melisy lekarskiej, koszyczek rumianku, liść aloesu świeżego, liść babki lancetowatej, korzeń lukrecji, nasiona lnu, kwiat nagietka, płatki owsiane, korzeń prawioślazu, liście szałwi, porost islandzki, kwiat wiązówki błotnej, kwiat ślazu, korzeń gorzknika kanadyjskiego, korzeń kozłka lekarskiego

Zioła leczące wrzody dwunastnicy: korzeń i liście prawoślazu lekarskiego, jeżówka purpurowa, ziele krwawnika, kłącza bodziszka cuchnącego, kłącza perzu, porost islandzki, koszyczek rumianku, liść melisy lekarskiej, lawenda, malina.

Zarówno w przypadku wrzodów żołądka jak i dwunastnicy pomocne są maceraty siemienia lnianego oraz wyciśnięty na zimno sok z surowej białej kapusty.