Łopian większy (Arctium lappa)

Łopian większy (Arctium lappa) fot. rundll32 sxchu

Jest to roślina dwuletnia z rodziny złożonych, występująca w strefie umiarkowanej półkuli północnej. W Polsce rośnie pospolicie na Niżu oraz w niższej strefie Karpat i Sudetów, na przydrożach, w zaroślach i na brzegach lasów. Łopian wytwarza w pierwszym roku rozetę dużych, długoogonkowych liści odziomkowych oraz silne, mięsiste pojedyncze lub rozgałęzione korzenie. W drugim roku wydaje dwumetrową, silnie rozgałęzioną łodygę. Liście duże, sercowo jajowate, spodem gęsto owłosione. Kwiaty zebrane w koszyczki okryte haczykowatymi łuskami. Korona purpurowa. Po dojrzeniu koszyczki łatwo przyczepiają się do ubrań, co ułatwia w ten sposób rozsiewanie. Do celów farmaceutycznych zbiera się późną jesienią lub wczesną wiosną korzenie roślin jednorocznych (które nie kwitły). Jako surowiec wykorzystuje się również korzeń łopianu.

Łopian pobudza działanie niektórych narządów. Zwiększa wytwarzanie soku żołądkowego, także żółci w wątrobie oraz enzymów proteolitycznych w trzustce i usprawnia ich przepływ do dwunastnicy. Dzięki temu ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów. Działa też słabo napotnie. Przetwory z łopianu poprawiają przemianę materii i przyspieszają usuwanie z organizmu szkodliwych jej produktów, a także działają słabo przeciwcukrzycowo. Podawany zewnętrznie na skórę i błony śluzowe w postaci okładów i kąpieli – hamuje rozwój szkodliwych bakterii oraz grzybów chorobotwórczych i służy w leczeniu łagodnych zaburzeń czynności skóry (szczególnie na tle łojotokowym). Ma też właściwości przeciwzapalne.

Odwar i sok ze świeżego korzenia łopianu stosuje się wewnętrznie – w nieżytach przewodu pokarmowego, wątroby i dróg żółciowych i dróg moczowych. Pomocniczo też w przewlekłym reumatyzmie stawowym i mięśniowym. Najczęściej stosowany jest doustnie w przewlekłych schorzeniach skóry (choroby łojotokowe, wypryski, świąd, trądzik). Zewnętrznie  odwary i sok stosuje się w postaci przemywań lub okładów, w łojotoku suchym, wypadaniu toksycznym i łojotokowym włosów oraz do kąpieli kosmetycznych i leczniczych.  W leczeniu ludowym jest skuteczny w początkowym okresie cukrzycy oraz terapii niektórych nowotworów .

PRZEPIS na Odwar z korzenia łopianu: 2- 3 łyżki rozdrobnionego korzenia zalać 2 szklankami ciepłej wody i ogrzewać do wrzenia.  Gotować pod przykryciem (wolno) 3 minuty.  Odstawić na 15 minut i przecedzić. Pić ½ - 1/3 szklanki 2-3 razy dziennie po jedzeniu w lekkich nieżytach przewodu pokarmowego, wątroby i dróg żółciowych oraz w schorzeniu przemiany materii.  Odwar ten można stosować do okładów i przemywań w łojotoku i innych schorzeniach skóry.