Wywiady
dr n.med. Michał Chudzik
Zdrowie
Zdrowie w poście zapisane
Żywność
Eko-żywność
Żywienie
To będą pyszne i zdrowe święta!
Przepisy kulinarne
Przysmaki z warzyw
Czy wiesz że
Barszcz czerwony
Poradniki
Zdrowe i naturalne
Mak lekarski (Papaver somniferum)
Mak lekarski (Papaver somniferum)
fot. imelenchon morguefilecom
Jest to roślina jednoroczna z rodziny makowatych. Został on wyselekcjonowany jako roślina uprawna, prawdopodobnie w strefie śródziemnomorskiej i w Azji Mmniejszej na 1000 lat p.n.e. Następnie rozpowszechnił się na całym świecie.
Nasiona maku są cennym produktem spożywczym, używanym również w cukrownictwie i piekarnictwie. Służą także do wytłaczania oleju jadalnego schnącego, używanego też do wyrobu portretowych farb olejnych.
Do celów leczniczych zbiera się w krajach południowych sok mleczny wypływający z nacięć niedojrzałych makówek i suszy. Otrzymuje się surowiec o nazwie – opium. W wielu krajach (również w Polsce), alkaloidy opium otrzymuje się również z makówek pozostających po oddzieleniu nasion. Opium zawiera mieszaninę około 40 alkaloidów w ilości do 25%. (najważniejsze to morfina i kodeina oraz papaweryna a także narkotyna). Opium ma działanie wypadkowe sumy zawartych w nim alkaloidów, wśród których przeważa morfina, która zmniejsza wrażliwość ośrodka kaszlu oraz hamuje czynność ośrodka oddechowego. W dawkach leczniczych działa uspokajająco, wywołuje błogostan, powodując ustąpienie bólu, zwolnienie procesów myślenia, postrzegania i kojarzenia oraz senność. W dawkach dużych jest groźna dla życia (powoduje głęboki sen, sinicę i zapaść). Hamuje też silnie czynność przewodu pokarmowego, zwalnia ruchy perystaltyczne jelit, wywołuje zaparcia, utrudnia przepływ żółci do dwunastnicy. Kodeina – w dawkach leczniczych działa depresyjnie na ośrodek kaszlu, działa też uspokajająco i słabo przeciwbólowo. Narkotyna ma silne właściwości przeciwkaszlowe. Papaweryna zmniejsza napięcie mięśni gładkich jelit, dróg żółciowych, oskrzeli, miedniczek nerkowych, moczowodów, pęcherza, macicy. Działa przeciwskurczowo w kolce jelitowej, wątrobowej, kurczach żołądka, skurczu pęcherza, odźwiernika.