Lawenda lekarska (Lavendula officinalis)

Lawenda lekarska (Lavendula officinalis) fot. GaborfromHungary morguefile

Lawenda lekarska należy do rodziny jasnotowatych. Znana była w krajach śródziemnomorskich już w czasach starożytnych. Obecnie uprawiana jest w Europie i Ameryce Północnej. Ta niewielka krzewina lubi miejsca nasłonecznione, osłonięte wiatrem, gleby ciepłe, żyzne, przepuszczalne. Przed zimą należy ją odpowiednio zabezpieczyć przed mrozami. Lawenda ma silnie rozgałęzione korzenie wiązkowe, liście lancetowate, drobne. Kwiaty koloru niebieskofioletowego występują na szczytach pędów i tworzą kwiatostany, przypominające kształtem kłosy zbóż. Lawenda wydziela piękny zapach. Jej owoce to niełupki, służące jako materiał siewny. Lawenda kwitnie w lipcu i sierpniu. W drugim roku uprawy na początku kwietnia zbiera się surowiec leczniczy czyli kwiatostany. Ścina się je poniżej ostatniego okółka. Zebrane kwiaty suszy się w miejscach naturalnych i przewiewnych lub w suszarniach w temperaturze ok. 35⁰C. Wysuszone kwiaty nie powinny tracić swojego koloru ani aromatu. Aby jak najdłużej zachowały swoje właściwości, należy przechowywać je w ciemnych, szklanych naczyniach, szczelnie zamkniętych lub w papierowych torebkach.

Właściwości lecznicze

O właściwościach leczniczych lawendy decydują substancje czynne takie jak: garbniki, olejek eteryczny, triterpeny, fitosterole, antocyjany, kumaryny, kwasy organiczne, sole mineralne. Napar z kwiatów lawendy działa leczniczo na układ pokarmowy. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego, żółci, przyspiesza trawienie, łagodzi kolki, wzdęcia, bóle brzucha, rozluźnia mięśnie gładkie brzucha, działa wiatropędnie, pobudza apetyt, wzmacnia układ nerwowy, uspokaja. Polecany jest w stanach depresyjnych, ogólnym osłabieniu i zmęczeniu, w bólach głowy na tle nerwowym. Z kolei olejek lawendowy działa rozkurczająco na układ oddechowy. Wykorzystywany jest do inhalacji w nieżytach jamy ustnej, nosa, gardła i oskrzeli. Działa bakteriobójczo i przeciwbólowo. Zewnętrznie pomaga w nerwobólach, chorobach reumatycznych, bólach mięśni i stawów. Ponadto jest składnikiem wielu kosmetyków: balsamów, kremów, płynów do kąpieli, mydeł, toników, wód zapachowych. Działa antyseptycznie, łagodzi zmiany skórne, w tym trądzikowe. Kwiaty lawendy działają odstraszająco na mole, dlatego umieszcza się je w papierowych woreczka i wkłada do szafy. Nie tylko usuwają insekty, ale nadają ubraniom przyjemny zapach.

Napar z lawendy: 1 łyżkę suszonych kwiatów lawendy zalewamy szklanką wrzącej wody i parzymy przez ok. 10 minut. Pijemy 2 razy dziennie pół szklanki. Napar taki możemy wykorzystać do inhalacji przy chorobach dróg oddechowych lub do przemywania skóry w przypadku różnych schorzeń.