Jak wzmocnić układ odpornościowy organizmu?

Jak wzmocnić układ odpornościowy organizmu? fot. Steve Buissinne pixabay

Organizm człowieka nieustannie atakowany jest przez wirusy, bakterie, pierwotniaki, grzyby i pasożyty. Niektóre organizmy chorobotwórcze zatrzymywane są przez bariery obronne organizmu, jakimi są: skóra, ślina, łzy i kwas żołądkowy. Kiedy jednak drobnoustrojom uda się przełamać te bariery i dostać do organizmu, natychmiast uruchamiane zostają mechanizmy obronne układu immunologicznego. Do walki z drobnoustrojami wysyłane są limfocyty B i limfocyty T. Dodatkowo wzrasta temperatura ciała, która powoduje obumieranie czynników chorobotwórczych. Limfocyty nieustannie krążą w organizmie. Gromadzą one informacje o obcych komórkach, a kiedy te pojawią się ponownie, wiedzą jak z nimi walczyć, ponieważ uodporniły się na ich atak.

Budowa układu immunologicznego:

1. Migdałki – umiejscowione są w tylniej ścianie gardła. Otacza je tkanka limfatyczna, zapobiegająca przedostaniu się drobnoustrojów wdychanych wraz z powietrzem do układu oddechowego.
2. Węzły chłonne (limfatyczne) rozmieszczone są na szyi, pod pachami, w pachwinach, jamie brzusznej oraz innych częściach ciała. Osiągają wielkość od 1 do 25 milimetrów, jednak w wyniku zakażenia i stanów zapalnych ulegają powiększeniu. Dzieje się tak, ponieważ gromadzą się w nich liczne martwe drobnoustroje zniszczone przez białe krwinki. W węzłach chłonnych odbywa się również filtracja płynu tkankowego, który następnie wraca do krwioobiegu.
3. Limfa czyli chłonka zbudowana jest z limfocytów (białych krwinek), białka oraz tłuszczu. Płyn ten krąży w naczyniach limfatycznych pompowany przez skurcze mięśni.
4. Grasica leży za mostkiem. Po osiągnięciu płciowej organizmu, grasica powoli zmniejsza swoje rozmiary. W grasicy, zbudowanej z tkanki limfatycznej, przechowywane są białe ciałka krwi – limfocyty T.
5. Śledziona położona jest w górnej lewej części jamy brzusznej. To największy węzeł chłonny organizmu. W śledzionie dojrzewają limfocyty. Ponadto śledziona oczyszcza krew  z obcych substancji i rozkłada krwinki czerwone.

Układ odpornościowy chroni nas przed chorobami z pozwala zachować zdrowie. Nie zdajemy sobie sprawy z tego, że codziennie toczy się w naszym organizmie walka z obcymi komórkami. Świadomi zagrożeń z zewnątrz, możemy wesprzeć nasze siły odpornościowe w zapobieganiu chorobom. Prawidłowo skomponowane posiłki są podstawą właściwie funkcjonującego układu immunologicznego. W okresie, kiedy siły odpornościowe są szczególnie narażone na osłabienie, nie może zbraknąć w codziennym menu warzyw i owoców, które dostarczają wielu cennych witamin i składników mineralnych. Kiełki i zieloną pietruszkę sami możemy wyhodować i spożywać codziennie na świeżo, nie tracą wówczas cennych wartości. Posiadają olbrzymią ilość witaminy C, wzmacniającej odporność i chroniącej przed infekcjami. Natka pietruszki posiada ponadto dużo żelaza, chroniącego układ krwionośny, a kiełki obfitują w witaminy: B, D, E, K, PP, beta-karoten, żelazo, fosfor, magnez, wapń i błonnik. Skuteczną bronią przeciwko wirusom, bakteriom i innych mikroorganizmom chorobotwórczym jest czosnek. Jednym z cennych związków budujących czosnek jest aliina, która podczas krojenia lub gryzienia przekształca się w związek organiczny zwany allicyną. Allicyna blokuje wydzielanie enzymów przez mikroorganizmy chorobotwórcze, które mogą zniszczyć tkanki organizmu i wnikać do jego środka. Należy pamiętać, że gotowanie niszczy allicynę.

Witaminę C w dużych ilościach posiadają: papryka, seler naciowy, brokuły, kapusta oraz owoce cytrusowe w tym pomarańcze i cytryny oraz inne owoce jak:  malina, owoce dzikiej róży, jabłka. Żurawina jest bogatym źródłem witaminy C. Wzmacnia odporność, zapobiega przeziębieniom, zwalcza infekcje. Flowonoidy i witamina C zawarte w grejfrutach mają bardzo silne działanie antybakteriobójcze i antywirusowe. Skutecznie zwalczają również grzyby i nieinfekcyjne choroby skóry oraz choroby o podłożu immunologicznym. Poza tym zwiększa przyswajalność witamin. Warto pamiętać o tym, że witamina C nie może być wytwarzana przez ludzki organizm, a magazynowana może być jedynie przez krótki okres czasu. Dlatego tak ważne jest, aby spożywać produkty bogate w witaminę C codziennie, najlepiej w formie surowej, ponieważ gotowanie niszczy witaminę C.

W okresie jesienno-zimowym należy korzystać z mrożonek, jednak pamiętajmy o właściwym postępowaniu podczas przygotowania z nich posiłków. Przede wszystkim nie wolno ich rozmrażać, mrożonki wrzucamy od razu na gotującą się wodę i gotujemy w miarę krótko. Wówczas tracą stosunkowo niewiele właściwości odżywczych.

Dobroczynne działanie dla organizmu mają kiszonki, które zawierają duże ilości witaminy C, błonnika oraz minerały. Kiszona kapusta obfituje ponadto w witaminę B. Doskonale wpływa na pracę jelit, pobudza trawienie, oczyszcza ze złogów, reguluje florę bakteryjną.  Odporność organizmu wzmacniają również nienasycone kwasy tłuszczowe. Należy wzbogacić więc dietę w ryby morskie, migdały, orzechy, pestki słonecznika, dyni.

Aby nasz układ odpornościowy skutecznie mógł zwalczać infekcje, a nawet zwykłe przeziębienie, niezbędny jest cynk, który stale musi być dostarczany z pożywieniem, ponieważ organizm nie może go samoistnie wytworzyć, ani też magazynować. Cynk występuje w mięsie wołowym, wieprzowym, drobiu, wątrobie, owocach morza, jajach, serach, fasoli, orzechach, migdałach, kiełkach pszenicy. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego jest odpowiednia podaż selenu. Chroni on komórki organizmu przed bakteriami i wirusami, ale również komórkami nowotworowymi. Najwięcej selenu znajdziemy w orzechach brazylijskich, owocach morza, mięsie, drobiu, ziarnach zbóż. Zażywanie witaminy E wzmacnia odporność osób starszych. Ich organizm wytwarza znacznie więcej przeciwciał i działa obronnie na odporność. Źródła witaminy E: kiełki pszenicy, oleje roślinne, orzechy, migdały słonecznik, warzywa zielonolistne, pełne ziarna.

Ważne jest również to, co pijemy. Czarną herbatę możemy zstąpić sokiem malinowym z domowej spiżarni, kawę naparem z lipy, dzikiej róży, hibiskusa, czarnego bzu lub aronii.  Jeżeli nie potrafimy zrezygnować z czarnej herbaty, warto dodać do niej odrobinę cynamonu, startego imbiru lub goździków. Na odporność korzystnie wpływa napój przygotowany z przegotowanej letniej wody z rozpuszczonym w niej miodem oraz wyciśniętym sokiem z cytryny. Smaczny, a przy okazji zdrowy.

Dobrze zrównoważona, bogata w witaminy i minerały dieta jest podstawą prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Jednak to nie wystarczy. Należy wykluczyć nadmiar alkoholu i palenie, które znacznie osłabiają naszą odporność. Systematyczna aktywność fizyczna przynosi same korzyści dla układu immunologicznego. To swoiste hartowanie i wzmacnianie sił odpornościowych. Nie zapominajmy również o tym, że stres jest wyjątkowo groźnym wrogiem dla naszego systemu obronnego. Obciąża go, pozbawiając go jego mocy, zwłaszcza ten przewlekły, utrzymujący się przez dłuższy okres czasu.

Zdrowe odżywianie, aktywny styl życia oraz unikanie stresu przyczyniają się do efektywnego działania systemu immunologicznego ludzkiego organizmu.