Jak przebiega proces krzepnięcia krwi?

Jak przebiega proces krzepnięcia krwi? fot. Alvimann moruefile com

Organizm ludzki wyposażony jest w mechanizm, chroniący przed utratą krwi w wyniku np. zranienia i uszkodzenia naczyń krwionośnych. Proces ten nosi nazwę hemostazy. Co się dzieje z naczyniami krwionośnymi w momencie skaleczenia? Otóż w pierwszej chwili kurczą się, co ogranicza przepływ krwi, a więc zmniejsza krwawienie. W miejscu uszkodzenia naczyń natychmiast pojawiają się płytki krwi, z których uwalniają się: serotonina oraz aminy katecholowe, które obkurczają uszkodzone naczynia i zapobiegają nadmiernej utracie krwi.

Kolejnym etapem hemostazy jest powstawanie skrzepu. Polega to na przekształceniu białka osocza - fibrynogenu w fibrynę czyli tzw. włóknik. Włóknista struktura fibryny "zamyka" uszkodzone miejsce, nie dopuszczając do utraty krwi. Ostatnim etapem hemostazy jest fibrynoliza, polegająca na rozpuszczeniu i stopniowej likwidacji skrzepu za sprawą enzymu - plazminy. Proces krzepnięcia krwi może być u niektórych osób zaburzony. Istnieją na szczęście testy, pozwalające ocenić jak funkcjonuje u nas układ krzepnięcia krwi. Najprostszy test polegaja na nakłuciu palca i dokonaniu pomiaru czasu, po upływie którego krzepnie krew. Prawidłowy czas krzepnięcia to 3-6 min. Inna metoda polega na pobraniu krwi z żyły. Próbówkę z krwią przechyla się co 30 sekund. Po upływie 5-8 minut powinien powstać skrzep. W przypadku zaburzeń na którymkolwiek etapie krzepnięcia krwi mamy do czynienia ze skaza krwotoczną. Najbardziej znana skazą i jednocześnie najcięższą jest hemofilia. Dziedziczy się ją w sposób recesywny, związany z płcią. Wada związana jest z chromosomem X. Na hemofilię chorują mężczyźni, dziedziczący chorobę po swoich matkach. Kobiety są jedynie nosicielkami tej choroby. W postaciach lżejszych hemofilii występuje problem z zatamowaniem krwawienia, powstałego w wyniku urazu, skaleczenia. W najcięższych przypadkach dochodzi do wewnętrznych wylewów np. do stawów, mięśni, ośrodkowego układu nerwowego. Towarzyszą temu silne bóle oraz pojawiające sie na skórze wybroczyny i sińce. Rozpoznanie wady krzepnięcia jest podstawą podjęcia leczenia chorego na hemofilię. Przede wszystkim podaje się mu preparat otrzymany z krwi, zawierający brakujący składnik odpowiedzialny za krzepnięcie.

Skazy krwotoczne nabyte, związane są z utratą czynników osoczowych w wyniku choroby wątroby, upośledzeniem wchłaniania witaminy K, brakiem witaminy K w pożywieniu, zażywaniem leków, będących antagonistami witaminy K. Warunkiem wyzdrowienia jest wyleczenie wątroby oraz podawanie domięśniowe lub dożylne witaminy K.  Inna przyczyną skazy krwotocznej jest małopłytkowość, czyli niedostateczne wytwarzanie płytek w szpiku kostnym lub niszczenie płytek w szpiku lub śledzionie. Zdarza się, że konieczne jest usunięcie śledziony, w której dochodzi do procesów wyniszczających płytki krwi. W leczeniu stosuje sie kortykosteroidy. W przypadku operacji lub nagłego krwawienia przetacza się płytki w celu zachowania prawidłowej hemostazy przez określony czas.