Choroba Alzheimera czyli otępienie starcze dotyka głównie osoby starsze, powyżej 60 roku życia. Wiek ten cechuje się zmniejszeniem sprawności fizycznej i samodzielności organizmu. Zmiany otępienne dotyczą 10-20% osób w podeszły wieku, jednak zdarzają się również u osób po 40 roku życia. Jest to tzw. postać wczesna.
Zmiany otępienne związane są z zaburzeniami czynności mózgu, które postępują z różną szybkością i nasileniem. Początkowo chory czuje się roztargniony, rozkojarzony, zapomina gdzie pozostawił przedmioty codziennego użytku, powtarza wielokrotnie wypowiedziane zdanie. Zanika logiczny sposób myślenia, następuje utrata nabytych wiadomości i umiejętności. Chory czuje się zmęczony. Dochodzi do zmian w jego zachowaniu i nastrojach. Towarzyszą mu niepokój, lęk, smutek, agresja. Pojawia się depresja. W stanie zaawansowanej choroby, osoba dotknięta otępieniem nie kontroluje swoich czynności fizycznych, przestaje poznawać swoich bliskich, chociaż nadal odbiera wrażenia i zachowuje uczucia. Całkowita fizyczna i intelektualna degradacja prowadzi w ciągu 5-10 lat do śmierci. Im wcześniej choroba się rozpoczyna, tym jej przebieg jest szybszy. Komórki mózgu obumierają, ich pozostałości blokują wzajemne połączenia między komórkami nerwowymi. Spada produkcja związków przekaźnikowych, odpowiedzialnych za przekazywanie informacji od jednej komórki do następnej.
Do tej pory nie wynaleziono skutecznego leku na tę chorobę. Jednak prowadzone badania dają nadzieję na znalezienie sposobu spowolnienia jej rozwoju. W terapii stosuje się środki leczące przykre objawy, towarzyszącej chorobie. Neuroleptyki pomagają usuwać stany niepokoju i zaburzenia snu.
W chorobie Alzheimera bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie, które zwiększa szanse spowolnienia procesu chorobowego. Metody SPECT i PET są kosztowne, jednak dają pełny obraz mózgu i ewentualnych jego ubytków. W pierwszej fazie choroby ważny jest trening mózgu, który aktywuje i wspiera aktywność umysłową. Ergoterapia (terapia zajęciowa) może częściowo wyrównać już zaistniałe ograniczenia. Zaleca się terapię tańcem i muzyką, fizjoterapię, terapię ruchowa oraz psychoterapię.