Konwalia majowa (Convallaria maialis)

Konwalia majowa (Convallaria maialis) fot. Jeltovski morguefile com

Patrząc na ten piękny kwiat, zdobiący niejedną rabatę w naszym ogrodzie, zachwycamy się jego urodą, ale do głowy nie przychodzi nam myśl, że jest on również rośliną leczniczą. Konwalia kwitnie przez wiele lat. Z jej dwuletnich kłączy wyrasta pęd kwiatowy, składający się z białych, dzwonkowatych kwiatków o miłym zapachu. Z kłączy wyrastają również duże podłużne liście. Konwalia kwitnie w maju i czerwcu. Owocem jej jest kulista jagoda koloru pomarańczowo-czerwonego. Lubi miejsca zacienione (choć dobrze znosi tez nasłonecznione), wilgotne, gleby żyzne, przepuszczalne, próchnicze. Spotykana jest na skraju lasów liściastych lub mieszanych, wzdłuż dróg, w zaroślach. Konwalia rosnąca na stanowiskach naturalnych objęta jest częściową ochroną, to znaczy, że na pozyskiwanie tej rośliny dla celów zielarskich każdorazowo wymagane jest zezwolenie. Wcześniej zgłaszamy miejsce, z którego będziemy zbierać surowiec i ścinamy tylko część roślin, znajdujących się w tym miejscu. Surowcem są kwiaty, liście oraz ziele konwalii. Kwiaty można zbierać w drugim roku kwitnienia, liście od roku trzeciego. Zbiór kwiatostanów i otaczających je liści odbywa się w maju na pierwszym etapie kwitnienia w dniu pogodnym, suchym. Surowiec suszony jest w miejscach przewiewnych, suchych, zacienionych lub w suszarniach. Prawidłowo wysuszone kwiaty maja kolor kremowy, a liście pozostają zielone.

Właściwości lecznicze

O właściwościach leczniczych konwalii decydują następujące substancje czynne: glikozydy nasercowe, saponiny steroidowe, fenolokwasy, flawonoidy. Konwalia oddziałuje leczniczo na serce, wzmacnia jego pracę, wpływa na lepsze ukrwienie mózgu, dobroczynnie działa na układ krążenia, pobudza pracę nerek, wykazuje właściwości uspokajające. Wyciągi z ziela konwalii są składnikiem wielu leków nasercowych, występujących najczęściej w postaci kropli. Zaleca się wyłącznie stosowanie preparatów gotowych, dostępnych w aptekach i pod rygorem przestrzegania zasad przyjmowania leku zgodnie z załączona ulotką. Nadmiar przyjętego leku może bowiem skoczyć się silnym zatruciem, ponieważ konwalia prócz działania leczniczego wykazuje też właściwości silnie toksyczne. Wynika to ze zmiennej ilości substancji czynnych zawartych w roślinie. Jeżeli przyjmiemy dużą większą dawkę tych substancji niż jest dopuszczalna może się to skończyć ostrym zatruciem. Poza tym nie wolno łączyć preparatów z konwalii z innymi, zawierającymi glikozydy nasercowe np. z naparstnicy. Przeciwwskazaniem są również takie choroby jak: miażdżyca, blok przedsionkowo-komorowy serca, choroby nerek i wątroby.