Kolorowe ziemniaki polecają się na stół!

Kolorowe ziemniaki polecają się na stół! fot. R Khalil

Białe, żółte, czerwone, pomarańczowe, różowe, a nawet fioletowe –to kolory ziemniaków dostępnych w sklepach. Ich barwa, zarówno skórki, jak i miąższu ma wpływ na walory estetyczne potrawy, a także na wartość odżywczą i wykorzystanie kulinarne. Niektóre z nich idealnie nadają się na kluski, inne na frytki, jeszcze inne do sałatki. Kupując ziemniaki, trzeba pamiętać, że ich bulwy muszą być zdrowe, jędrne, suche, o kształcie i zabarwieniu miąższu charakterystycznym dla danej odmiany. Jak wybrać dobre ziemniaki, podpowiadaAgnieszka Piskała-Topczewska, specjalistka ds. żywienia i  ekspertka IV edycji kampanii informacyjno-edukacyjnej „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”.

W zależności od odmiany, ziemniak różni się kształtem, wielkością, zabarwieniem skórki oraz miąższu. Jego kolor zależy od zawartości i proporcji poszczególnych, naturalnych barwników, czyli ksantofilu, karotenów, flawonów i antocyjanów. Według określeń międzynarodowych rozróżnia się sześć barw miąższu ziemniaka: białą, białoszarą, białożółtą, jasnożółtą, żółtą i ciemnożółtą. Na jej intensywność wpływa niekiedy gleba, w jakiej rośnie warzywo. Wybory konsumentów w temacie koloru ziemniaków wynikają z tradycji, osobistych przyzwyczajeń, nawyków kulinarnych i położenia geograficznego. W  centralnej i wschodniej Polsce popularniejsze są odmiany białe, na zachodzie, południu i północy – żółte. Mieszkańcy Podlasia preferują odmiany o białym miąższu.

W Polsce, mimo różnych wariacji na temat smaków i kolorów ziemniaków, ranking najpopularniejszych z nich przedstawia się następująco:

• Irga – jest szczególnie popularna we wschodniej i północnej części Polski, której mieszkańcy preferują ziemniaki o jasnym, kremowym zabarwieniu miąższu. Należy do typu ziemniaków „B”, czyli o wszechstronnym zastosowaniu. Irgę można poddawać wszelkim obróbkom termicznym -pieczeniu, smażeniu, gotowaniu
• Bryza – ma żółty miąższ; to ziemniak uniwersalny w kuchni, oprócz standardowych posiłków na pierwsze i drugie danie, można przygotowywać z niego np. puree i placki ziemniaczane
• Denar – ma jasnożółty miąższ, zaliczany także do ziemniaka o wszechstronnym zastosowaniu, świetny także do sałatek
• Finezja – o jasnożółtym miąższu, wykorzystywana powszechnie w kuchni, w tym na frytki lub puree
• Lord – wyróżnia się jasnożółtym miąższem, ma ogólne zastosowanie w kuchni, w tym do sałatek
• Tajfun – posiada żółty miąższ, ogólne zastosowanie kulinarne, w tym na puree
• Vineta – ma żółty miąższ, o wszechstronnym zastosowaniu w kuchni, m.in. do sałatek.

Ostatnio, nieśmiało wkraczają do naszej kuchni fioletowe ziemniaki, inaczej truflowe pochodzące z  Ameryki Południowej. Na razie traktowane są jako „atrakcja” stołu, ale choć mają dalekie korzenie, coraz więcej polskich rolników zaprzyjaźnia się z tymi odmianami. Fioletowe ziemniaki są źródłem przeciwutleniaczy, które zapobiegają chorobom nowotworowym oraz układu sercowo-naczyniowego. Poza swoją oryginalną barwą, podobnie jak nasze rodzime ziemniaki, odznaczają się wysoką wartością odżywczą oraz właściwościami zdrowotnymi. Dostarczają witamin i minerałów, takich jak: witaminy z  grupy B (B1, B2, B3, B6), beta karoten, witaminę A, potas, żelazo, wapń, magnez. Fioletowe ziemniaki mają podobne zastosowanie kulinarne, co zwykły ziemniak. Doskonale smakują w formie pieczonej i  gotowanej. Przygotowuje się z nich puree, które stanowi dodatek do dań mięsnych, a także chipsy, frytki i sałatki.

- Bez względu na odmianę ziemniaków o ich jakości decyduje przede wszystkim wygląd.Zwracajmy uwagę, aby nie kupować warzyw nadmarzniętych, ponieważ będą mieć wówczas słodki smak. Ziemniaki powinny być również pozbawione zielonych przebarwień, zwiastujących obecność pod skórką solaniny – bardzo niebezpiecznego związku chemicznego, który powstaje, gdy w  fazie wzrostu ziemniak jest narażony na działanie światła. Najwięcej wartościowych składników zgromadzonych jest tuż pod skórką ziemniaka. Dlatego obierajmy je cienko, gotując na parze lub w małej ilości wody (bulwy wrzucamy do wrzątku, a nie do zimnej wody), najlepiej w całości lub pokrojone na duże kawałki- mówi Agnieszka Piskała-Topczewska,specjalistka ds. żywienia i ekspertka IV edycji kampanii informacyjno-edukacyjnej „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”.

Ogólnopolska kampania promocyjno-edukacyjna „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”, której organizatorem jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych, sfinansowana jest ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.

Więcej informacji o kampanii znajduje się na stronie internetowej: www.ziemniakiczykartofle.com.pl oraz profilu na Facebooku: www.facebook.com/ziemniakiczykartofle