Każdy z nas odczuwał w różnych okolicznościach i z różnych przyczyn ból głowy. Był on zlokalizowany w jednym miejscu lub rozlany na całą głowę, był ostry i gwałtowny lub tępy, ciężki, stały i ciągły lub pulsujący i nawracający co pewien czas. Jak to się dzieje, że odczuwamy ból? Kości czaszki oraz tkanka mózgowa nie odbierają bólu, jednak inne struktury budujące czaszkę mają zakończenia nerwowe, wrażliwe na bodźce bólowe np. mięśnie pokrywające czaszkę i kark, zwoje nerwowe czaszki, okostna, ucho wewnętrzne, naczynia mózgu, pnie tętnicze wewnątrzczaszkowe, nerwy rdzeniowe.
Przyczyny bólu głowy
Ból głowy często jest pierwszym objawem rozpoczynającej się choroby np. przeziębienia, grypy, zatrucia pokarmowego oraz różnych chorób wewnętrznych. Jedną z głównych przyczyn bólu głowy jest napięcie związane ze stresem, przemęczeniem czy bezsennością. Ból głowy występuje wówczas często w połączeniu z bólem mięśni karku i pleców. Bóle takie spowodowane są zaburzeniami naczynioruchowymi. Nasilają się powoli, obejmują część czołową i skroniową lub całą głowę i mogą trwać nawet kilka dni. Niektóre osoby reagują nasileniem bólu głowy z powodu zmian atmosferycznych. Inną przyczyną jest nadciśnienie tętnicze krwi. Ból lokalizuje się wówczas w części potylicznej głowy, jest tępy, czasem pulsujący, towarzyszy mu zawrót głowy, niepokój, uczucie uderzającego gorąca, zaczerwienienie twarzy lub czerwone plamy za uszami i na karku. Duże dolegliwości bólowe dają zniekształcenia kostne i zwyrodnienia odcinka szyjnego kręgosłupa. W takiej sytuacji ból zlokalizowany jest najczęściej w części potylicznej, towarzyszą mu zawroty głowy, szum w uszach, czasem mdłości, drętwienie rąk, a nawet kołatanie serca wskutek podrażnienia splotu współczulnego.
Bardzo silnym bólem, któremu towarzyszą różne inne dolegliwości jest migrena, wywołana przez zaburzenia naczynioruchowe dużych tętnic głowy. Ból ten ma charakter napadowy. Nasila się stopniowo, a później utrwala. Kiedy następuje silny skurcz naczyń, dopływ krwi do mózgu jest utrudniony. Osoba dotknięta migreną widzi mroczki przed oczami, może mieć zaburzenia widzenia, a nawet zaburzenia czucia kończyn i twarzy. Naczynia nadmiernie rozkurczają się i krew gwałtownie ją wypełnia, powodując ból. Obrzęk tętnic powstały w efekcie skurczów i rozkurczów tylko utrwala dolegliwości bólowe. Bóle migrenowe obejmują czasem tylko część głowy, a towarzyszą mu nudności, wymioty, światłowstręt, ból oczu. Przybierają czasem charakter rozpierający lub świdrujący i trwają od kilku do kilkunastu godzin. Do tej pory nie poznano przyczyny pojawiania się migreny. Może być ona dziedziczna. U niektórych osób utrzymuje się przez wiele lat, z okresem wieloletniej przerwy. Bóle migrenowe ustępują lub zmniejszają się z wiekiem.
Tzw. miejscowe bóle głowy mogą być wywoływane przez krwiaki, ropnie, guzy, powodujące wzrost ciśnienia śródczaszkowego, choroby oczu np. jaskrę, wady wzroku, zapalenie zatok. Większość dolegliwości bólowych głowy nie jest niebezpieczna dla życia człowieka. Jednak zawsze warto dokładnie zdiagnozować przyczyny bólu bardzo silnego i długo utrzymującego się, zwłaszcza z objawami dodatkowymi jak wymioty, omdlenia, ataki padaczki. Wykluczając niebezpieczne przyczyny bólu głowy, dbajmy o to, aby im zapobiegać w przyszłości. Uprawiajmy sport na świeżym powietrzu, chrońmy organizm przed napięciami emocjonalnymi, ćwiczmy mięśnie karku, stosujmy ćwiczenia rozluźniające, zapobiegajmy wystąpieniu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa szyjnego.